'De groenste woonwijk van Amsterdam'
Aan het IJ belooft de groenste nieuwbouwwijk van de stad te worden. We gaan in gesprek met landschapsarchitect Paul Plambeck.
Het is jullie ambitie om de groenste nieuwbouwwijk van Amsterdam neer te zetten. Leg dat eens uit.
“Bij de opzet van Aan het IJ speelt groen een cruciale rol: de wijk is een rustige, groene en gezonde leefomgeving op een steenworp afstand van de hectiek van de stad. Al in het stedenbouwkundig plan is een uitspraak gedaan over het aanwezige groen. Dat is belangrijk, want een goed ingerichte buitenruimte en de aanwezigheid van groen zijn essentieel voor de kwaliteit van leven. Groen staat garant voor een aantrekkelijk woonklimaat en een gezonde leefomgeving. Het bijzondere aan deze wijk is dat alle gebouwen in hun eigen groene jas staan, die speciaal voor hen is ontworpen.”
Wat is dat, een groene jas?
“Het is de groene zone rondom het gebouw, die voor bewoners een prettige afstand schept ten opzichte van de openbare ruimte, zodat ze het gevoel hebben dat ze in het groen wonen. We hebben niet zomaar wat gras en een paar bomen hebben ingetekend, maar een robuuste en jaarrond te beleven textuur van bomen, heesters en vaste planten ontworpen. Het gaat hier om een chique, stedelijke buurt. Aan het IJ is een woonwijk met allure. Er is nergens voor standaardoplossingen gekozen: we hebben nauw samengewerkt met de verschillende architecten om te zorgen dat de groene jas aansluit aansluit op het architecturale gedachtengoed van de betrokken architecten.”
Is het planten van groen duurzamer dan het leggen van stenen?
“Jazeker, en dat besef wordt gelukkig steeds breder gedragen. Terwijl verharding al gauw leidt tot hittestress en wateroverlast, zorgt groen juist voor verkoeling en helpt het bij de afvoer van regenwater. Groen zorgt voor een prettig microklimaat. Al onze ideeën zijn erop gericht om de stadsecologie dichtbij de mensen te brengen. De aanwezigheid van groen zorgt ook voor menselijke maat en schaal in een woonwijk. Ga maar na: het is als mens makkelijker om je te verhouden tot een boom of een struik van een paar meter dan tot een veel hoger gebouw. Bovendien geeft een bladerdak boven je hoofd een aangenaam gevoel. Wij zijn ervan overtuigd dat de stad van de toekomst uit zoveel mogelijk groen en zo min mogelijk stenen bestaat.”
Wat is typerend voor de volgende fase van Aan het IJ?
“De opzet is hetzelfde als in de rest van de wijk. Om te zorgen dat we zo min mogelijk ruimte kwijt zijn aan infrastructuur en zoveel mogelijk ruimte hebben voor groen, is gekozen voor ondergronds parkeren en het ontwerpprincipe dat hoort bij een woonerf; de auto is te gast, en er is volop ruimte voor voetgangers en spelende kinderen. Het grote verschil is dat in deze fase de parkeergarages
zijn geclusterd per gebouw, waardoor de groene zoom en de twee pleinen uit volle grond bestaan. Op die plekken pakken we uit met grote bomen, tot wel vijftien of twintig meter hoog, die de wijk direct smoel en allure geven.”
Wat was het belangrijkste uitgangspunt bij de vormgeving van de twee openbare pleinen tussen de appartementencomplexen die onderdeel zijn van de tweede fase?
“We hebben ze benaderd als een soort huiskamer voor de buurt. Denk aan de plantsoenen in Parijse woonwijken: die hebben een bepaalde nonchalance en houden het midden tussen park en plantsoen. Het buurtplein is verdiept aangelegd ten opzichte van de omgeving. De zacht glooiende gazons zijn omzoomd met natuursteen zitranden en gaan welvend over in de pleinvloer. Ze omarmen als het ware de grote bomen en geven gebruikers het gevoel dat ze worden omsloten door groen en echt even weg zijn van de stad. Het andere plein noemen we het doe-plein. Het is een flexibele ruimte met een herkenbare gradiënt van groen (buurt) naar grijs (basisschool), waarmee de ‘wereld’ van de basisschool en die van Aan het IJ met elkaar samensmelten. Het plein herbergt bijzondere meubelstukken met een verborgen speelaanleiding.”